"Tylko nie mów nikomu" - bracia Sekielscy o pedofilii w Kościele - Netkobiety.pl

Akurat, tego gościa słuchać po raz kolejny nie trzeba, by wiedzieć, co powie.
Takim jest tropicielem TW SB wśród duchowieństwa, że doszedł w końcu, że to szantaż tajniaków przebrzydłych wobec podejrzewanych o pedofilię wśród jego współbraci w niewygodnych sukniach, źródłem współpracy według niego był i stąd cały ten zgiełk po latach. Wiadomo - wybory!
Że też przy tym wszystkim, nie wybadał tej równie ponurej strony przedstawicieli Kościoła Powszechnego. Czasu nie miał, by to zweryfikować?
Gdyby znalazł czas to może udałoby się w jakiś sposób opanować obecną panikę w dotąd zwartych szeregach. Z tym problemem związaną.
Wśród powołanych, a zwłaszcza, "cywilów" po interesie.

Zawsze są jakieś "wybory" i zawsze można argumentować, że ktoś wypuścił taki film w celu politycznym. W ogóle teraz każde "pierdnięcie" można argumentować polityką. Naprawdę tak uważasz ? Kiedy dla Ciebie byłby dobry czas, żeby taki film puścić ?

Wszystko jedno kiedy byle tylko nie leciało to na mile zwykła propagandą. Nagle odezwali się wszyscy święci- koń by się uśmiał. Idą wybory jedne i drugie, to wymyślają, a ja miałabym uwierzyć w to, że oto dobro walczy ze złem.
Kościół postanowił ustrzelić paru, dzisiaj staruszków, sbekow czy tam ubeków, popisowi to na rękę i w ten oto sposób ludzie pewnie znowu uwierzą w ten odgrywany przed nimi taetrzyk.
Każdy z tych polityków, jeden na drugiego mają haki, a przed ludźmi zgrywają się na świętych. Dopiero co wybuchła afera podkarpacka, jednak jakoś dziwna rzeczą wydaje się, że o tym nie trąbią od rana do wieczora w mediach głównego ścieku.
Dajcie spokój ludzie u nie wierzcie w to, że oto idą lepsze czasy. Wszędzie jest syf, kiła i mogiła.

Tak, tak i jeszcze pewnie dopłacił z własnej kieszeni.
W czym problem? Ano w tym, że nie mogę przeboleć tego, że ludzie tak łatwo we wszystko wierzą. Przekonasz się, że poza odstrzeleniem kilku staruchów z SB w kościele  nic więcej się nie zmieni.

Chcesz w tym widzieć propagandę to widzisz. Prosta sprawa.

Otóż to!
Odwracaczom uwagi od sedna problemu i poszukiwaczom politycznych spisków - DZIĘKUJEMY za podzielenie się swoją opinią :-)

Przepraszam ale czegoś nie rozumiem. W jaki sposób i z jakiego tytułu państwo miałoby karać kościół za np. przenoszenie księdza z parafii na parafię? Czy jak pedofil Zenek z zawodu ślusarz po tym jak wszyscy w okolicy wiedzą, że jest pedofilem przeprowadzi się do innego miasta, to należy kogoś za to ukarać? Urząd, który go zamelduje, osobę, która mu wynajmie mieszkanie, kogoś kto da mu pracę?
Od karania pedofila jest państwo. Jeśli się takiego spotyka, skrzywdzi nas lub nasze dziecko, to się to zgłasza na policję, a nie do biskupa. Policja i prokuratura jest od ustalenia czy jest podstawa do postawienia zarzutów, sąd państwowy od ustalenia czy te zarzuty są słuszne i gdyby tak od ukarania. Jest wyrok sądu, to można odpis wyroku wysłać kurii do wiadomości. Przed wyrokiem taki ksiądz jest z zasady niewinny i oskarżanie go bez dowodów może być wręcz traktowane jako pomówienie. Jeśli ksiądz ma prawomocny wyrok sądu świeckiego, to kościół ma w takim wypadku procedury na zastosowanie wobec niego sankcji duchownych. Rozumiem, że wielu by chciało żeby od razu kościół palił takiego na stosie ale to tak nie działa. Kościół, przynajmniej ten katolicki zasadza się na miłosierdziu wobec grzesznika. Jest pokuta, jest rozgrzeszenie. Każdy kto lata się co niedziela spowiadać chyba to kojarzy. Kościół nie ma swoich więzień. Są oczywiście takie przybytki odosobnienia ale one są przecież dobrowolne. Nie chcesz się zastosować do narzuconego roku medytacji w takim ośrodku, to po prostu zbierasz manatki do walizki i wychodzisz z kościoła. Wiele sankcji stosowanych przez kościół wobec takich księży jest przecież wewnętrznie dla nich dolegliwych. Są odcinani od źródła dochodów, od swojego środowiska. Owszem czasem zdarza się, że to kuleje ale ogólnie odbywa się to w zgodzie z kościelnymi zasadami. I tak od jakiegoś czasu zmieniło się to na tyle, że najbardziej oporni i grzeszni są po prostu wyrzucani ze stanu kapłańskiego czyli zostają wtedy w pełni świeckimi pedofilami i dalej czynią to już tylko na swoje własne konto.

Nieprawda, Snake.

Artykuł 240 Kodeksu Karnego stwierdza jasno, że nie powiadomienie o dokonaniu szeregu czynów zabronionych, w tym gwałtu czy też obcowania seksualnego z osobami maloletnimi, jest karalne pozbawieniem wolności do lat 3.

Tak więc, jeżeli nauczyciel, który mial wiedzę o tym, że inny nauczyciel molestuje dzieci, nie zgłosił tego na policję czy do prokuratury, a sprawa sie rypnie, dostaje wyrok (pewnie w zawiasach, ale zawsze). A biskup, który wie, że dany klecha gwałci chłopców na parafii i kryje go (czyli poza milczeniem o czynie jeszcze WSPOMAGA sprawcę w jego procederze), jakoś dziwnie nie staje przed żadnym sądem. Kuriozalne.

Jeżeli, na przykład, dzieciak mówi rodzicom, a oni mu wierzą i są na to dowody, idą z tym do przełożonych księdza, a oni albo starają się ich zastraszyć, przekupić czy wogóle olać, bez zawiadomienia organów ścigania, to jest to czyn karalny. To juz nie tylko podchodzi pod brak zgłoszenia podejrzenia przestępstwa, ale również szantaż (Art.191) i przekupstwo (Art 229).

Jakoś nie widziałam biskupów, którzy by z tych paragrafów siedzieli.

Większość rodziców, którzy uwierzyli swojemu dziecku i tak pójdzie z tym do prokuratury, a jeżeli zostali zaszanrażowani czy zastraszeni przez kurię, to jak sprawa wyjdzie na jaw, sami są ofiarami przestępstwa.

No, nie ma znaczenia jak tego kota oskórujesz, przełożeni takiego zboka, którzy aktywnie mu pomagają popełniać przestepstwa i zatajają jego czyny, są winni z Art.240 (+ innych).

Zależy.

Załóżmy, że rodzice idą do przełożonego i na tą wizytę są świadkowie. Potem, albo nic się nie dzieje, albo stają sie zastraszani czy przekupywani. Idą do organów ścigania ze sprawą molestowania ich dziecka. Jak tutaj prokuratura może kompletnie zignorować, że lokalny biskup, wiedząc o potencjalnym przestępstwie, sam go nie zgłosił???

Okey, kiedyś to było kiedyś. Pewnie jakby mnie jakiś klecha molestował 30 lat temu, rodzice też by mi nie uwierzyli i ino dupsko sprali.

Ale wyjasnij mi dlaczego TERAZ są księża, którzy są skazani wyrokiem sądu, a ich przełożeni nie zostali powołani do żadnej odpowiedzialności? Ja mam wierzyc, ze jak zwyrola dany biskup przesuwal z wioski do wioski przez lata, to robił to dla zabawy?

Niestety, Olinko, prawny obowiązek powiadomienia organów uprawnionych do ścigania dotyczy, jak dotąd, zbrodni wyłącznie. Zagrożonych karą pozbawienia wolności od lat trzech, a w kwalifikowanych, od pięciu lat p.w. wzwyż.
W pozostałych przypadkach istnieje termin, chyba spadek po komunie , zwany śmiesznie, bo do sumień (sic!) obywateli się odwołującym,  "obowiązkiem obywatelskim".
Że kruk krukowi oka nie wykole, wiadomo od setek lat. I "katabasy" doskonale o tym wiedzą, ze dotąd Państwo mogło im skoczyć "kolokwialnie mówiąc"  (tu podążam za modą nowomowy).
Gowin się obudził nagle jakoś, a Ziobro zaspany, po ogarnięciu się, przejął po przebudzeniu obietnicę wyborczą Schetyny, która obniżyć ma próg dolnego zagrożenia karą dla występku, by można było określić go, jako zbrodnię. I tym samym nałożyć obowiązek prawny na każdego obywatela, który o czymś takim posiadł wiedzę, powiadomienia uprawnionych organów. Zagrożony pierdlem w przypadku odmowy "kolaboracji".

,, Ludzie z każdym rokiem robią się mądrzejsi i przestają chodzić do kościoła, nie chrzczą dzieci. I bardzo dobrze. Ta czarna mafia ma tyle wspólnego z dobrem, co chleb ze smalcem ze zdrowa dietą.''

Idąc tym tokiem myślenia należałoby odseparowac się od ludzi i zamieszkać na jakimś pustkowiu.
W kościele czarna mafia, w rodzinie jakiś zbok, a na ulicy banda łobuzow.
Nikomu w takim razie nie wolno zaufać.

Ludzie stają się mądrzejsi, przestają chodzić do kościoła, nie chrzczą dzieci.
Z powodzeniem molestuja, wykorzystują i gwalca dzieci.
Gdzie jest dobro?
Nie możemy wszystkiego szufladkowac na jedną stronę, stronę zła.

No, cóż. Do błędu zaniechania nie jest łatwo się przyznać.
Ale obie Was, Olinko i Beyond i pozostałych czytelników, przepraszam. Bo macie rację.
Tkwię w przeszłości wciąż.

O czym wy piszecie? Wiarygodna informacja? Jest taśma z nagraniem, zeznania naocznych świadków, to jest wiarygodna informacja. Relacja jednej osoby, że ponoć była molestowana, bez świadków, dowodów ma być wiarygodna? Przecież księdza Zenka znam od lat i to jest super gość, robi tyle dobrego dla dzieci, świetny organizator, muchy by nie skrzywdzi - proszę państwa, to jest zupełnie niewiarygodne. Księże Zenku takie straszne potwarze tu na księdza rzucają, ksiądz się przeniesie do parafii księdza Witka, tam jest cisza, spokój, ludzie porządni, to nikt księdza nie będzie o takie rzeczy pomawiał. No i proszę sobie wszczynać postępowanie o brak zawiadomienia, szczególnie w przypadkach, gdy opiekunowie ofiary nie zawiadomili organów ścigania...

Jakby opiekunowie odpowiednio zajmowali się dzieckiem to by nie było wcale problemu bo by dziecko przy pierwszych podchodach sprawcy by im powiedziało co się wydarzyło. Do tego rozsądni świadomi rodzice potrafią uświadomić swoje pociechy co obcym osobą wolno a czego nie.
Zawodzi po kolei każdy element i jest tragedia dziecko wpada w ręce oprawcy.
Stało się i od tego mamy organy ścigania aby takiego złapały i sądy osądziły koniec tematu. Ale nie tu trzeba zrobić burzę w mediach i na szybko uchwalić atrapę prawa aby rządna krwi gawiedź była zadowolona.
No chyba że ktoś to sobie zaplanował opłacił kogo trzeba aby przebić się do mediów i dzięki temu zmienić pod siebie prawo. Zaostrzymy kary tu i tam wszyscy przyklasną nikt nie odważy się sprzeciwić no bo za taki czyn to przecież żadna kara nie będzie odpowiednia. A że mamy za mało więzień i pewnie są przepełnione i część przestępców czeka na kary to nie ważne przecież liczy się poklask tu i teraz.

Pedofile to takie współczesne czarownice poluje się na nich gdzieś w zakamarkach internetu są straszni i każdy się prześciga w pomysłach co okrutnego można by im zrobić w imię dobra dzieci. A że różne grupy interesu przy tym temacie załatwiają swoje sprawy to przecież tylko spisek bo nikt by nie śmiał manipulować opinią publiczną . Przecież wojna informacyjna to tylko gdzieś tam w Donbasie albo na dzikim zachodzie się dzieje u nas nie .

Do tego te ofiary przez lata boją się złożyć doniesienia na policję bo zwyczajnie się wstydzą aż tu nagle dziennikarzowi opowiedzą tak aby cała Polska wiedziała . Dla mnie to niespójne.

Ksiądz Zenek się przyznał, nawet przeprosił. Jest nagranie z ukrytej kamery jak się przyznaje.
Michalowa i Janowa z Koziej Wólki film widziały.
Ale nadal twierdzą, że to nieprawda. "Księdzu Zenkowi coś dali, jakiegoś narkotyka albo zmusili aby tak powiedział. Albo redaktory posklejali taśmy z wypowiedziami z różnych innych dni i wyszło, że się przyznaje."

A mnie zastanawia coś innego. Jaki jest cel tworzenia takich filmów? Czy to jest faktyczna próba zwrócenia uwagi na problem pedofilii? Rozliczenia kogokolwiek za cokolwiek. A może jednak coś innego? Bo nie łudźmy się, pedofilia to nie jest tylko problem Kościoła. Każdy zawód związany z bezpośrednią pracą z dziećmi niesie za sobą ryzyko patologii. I nie, to nie jest tak, że jak pedofil zostanie odkryty w szkole, to wszystko przebiega fajnie i zwyrol trafia przed sąd. Często są to walki "słowo dzieciaka vs. słowo całej rady pedagogicznej". Wiadomo ile warte jest słowo dzieciaka. Trener przecież znany i powszechnie poważany, przynosi szkole sukcesy... Mimo to, media usilnie starają się łączyć problem pedofilii ze środowiskiem kleru. Ciekawe dlaczego? Czyżby chęć zdyskredytowania profesji księdza była mniejsza, niż do zdyskredytowania profesji nauczyciela, pedagoga, opiekuna?

Znam takiego jednego naczelnika co odpowiada za śmierć kilkuset osób, a pogrzeb miał taki, że hej! Mało tego, dalej wciskają dzieciom w szkole, że to wielki człowiek był. Trup, to trup. Trzeba go pochować, a jak pisałem kościół opiera się na miłosierdziu i wierze w grzesznika. Jak się na łożu śmierci wyspowiadał i dostał rozgrzeszenie, to z punktu widzenia kościoła jest czysty jak łza.

Ja tam swoim dzieciom już dawno powiedziałem, że jakby im ksiądz chciał dać snikersa, to niech spier….ją jak najszybciej i najdalej Gwoli sprawiedliwości rozszerzyłem, to na wszystkich obcych. Tak na marginesie w programie lekceważonego WDŻ jest nauka co to zły dotyk itd.
Tak idąc pod prąd, to moje dzieciaki bardzo lubią lekcje religii i dopytują się kiedy pójdziemy do kościoła (bo ja słabo praktykujący jestem). Zresztą sam osobiście nie mam żadnych złych wspomnień z klerem. Na religię chodziłem jeszcze na plebanię, gdzie nad salkami katechetycznymi były mieszkania księży. Przez jakiś czas byłem ministrantem, jeździłem na wycieczki pod opieką księży i zakonnic. Nigdy nie zauważyłem wobec siebie, ani innych dzieci niczego podejrzanego i niestosownego. Lania linijką po łapie w wykonaniu siostry zakonnej nie liczę Nawet żartów na ten temat żadnych między dziećmi nie było, a już wtedy jakąś świadomość na temat się miało. Na tyle, że dzieci kojarzyły konkretnych gości w mieście, których po prostu określały mianem (uwaga cytat) ciot. Innego określenia, nawet jeśli się gdzieś słyszało, to się nie używało, a mówię tu o dzieciakach 10-15 lat. W tym samym dziecięcym okresie dobrze wiedzieliśmy, że ten tam koleś był podejrzewany o zabójstwo kobiety ale nic mu nie udowodniono. Wiedzieliśmy jako dzieci, że tamten pan odsiedział wyrok za gwałt na jakiejś pani i że plotka głosi, że ma grubego jak szklanka. No ale o tym, że ktoś molestuje dzieci nie wiedzieliśmy nic. Może to szczęście życia na głębokiej prowincji?

Przecież tłumaczymy jak krowie na rowie, Szakisz, że nie o to chodzi, że są pedofile w jakiejkolwiek profesji, ale o to, że Kościół jedyny, jako ORGANIZACJA krajowa, kryje ich i pozwala im na kontynuowanie procederu. Bo jakoś jeszcze nie widziałam takiego przypadku, żeby MEN przenosił zwyrola nauczyciela ze szkoły do szkoły. Są takie przypadki, że POJEDYNCZY dyrektor ochrania kolege po fachu- fakt- ale nie jest to wewnętrzna polityka CAŁEGO ministerstwa.

USA to nie Polska.

Jakoś nie słyszałam, żeby choć jedna taka afera odpaliła się u nas, w przeciwieństwie do mnóstwa tego typu akcji na koncie KK. Jeżeli nawet jakiś jeden dyrektor pozwolił zwyrolowi się zwolnić i przenieść do innej szkoły, to to jest ciągle JEDEN dyrektor, JEDNEJ szkoły, w jakimś JEDNYM mieście, a nie szeroko zakrojona operacja na poziomie ministerstwa. Patologia istnieje, zboki istnieją, nieuczciwi dyrektorzy istnieją, ale nie są wspierani przez siatkę agentów w MEN-ie.

USA to nie Polska. Ale udowadnia, że mechanizm krycia pedofilii w edukacji istnieje i ma się dobrze. Mechanizm o tyle niebezpieczny, że do szkoły chodzi każdy, bez względu na religie i wyznanie. I właśnie tu jest problem, bo dysproporcja w informacjach medialnych na ten temat jest zatrważająca, nawet kilkusetokrotna. Niech przykładem będzie słynny tekst JPIIGMD, który przecież wyrósł na mem. Można więc mówić, że Kler czy film Pana Sekielskiego nie są atakiem na kościół, ale przecież to właśnie nikt inny jak media odpowiadają za powołanie do życia zbitki "ksiądz pedofil". Jednocześnie nie słyszałem ani słowa o nauczycielach pedofilach, policjantach łapówkarzach. czy lekarzach łowcach skór. I wiem, jak i wy, że te i podobne oskarżenia dotyczą jedynie małego %. Tylko co z tego, jak ich brzemię dźwigać  musi cała grupa zawodowa.

Szakisz, żadna inna grupa zawodowa nie ma INSTYTUCJONALNEJ polityki bronienia zwyroli. I nie wiem jak będziesz się upierał, że przypadki pedofili-nauczycieli są tuszowane, to nie przekonasz mnie, że minister MEN-u jako szef całego systemu edukacyjnego WIE okażdym takim przypadku i leci od razu z prawnikami, groźbami i łapówkami do rodziców by ich uciszyć.

Bo, po prostu, tak sie nie dzieje. Jakiś tam dyrektor czy grono pedagogiczne, którzy nie chcą swojej szkole robić złej renomy, mogą takiego delikwenta przemycić gdzieś indziej, po cichu- fakt. Ale jakby sprawa sie rypła i dowiedziałoby sie o tym kuratorium, to głowy i stołki by leciały, a rodzice by chyba lincz zrobili.

To, że ludzie sa tak cięci na księży-zboków, bierze się właśnie z tego, że KK jako instytucja te sprawy zataja i ukrywa jak hierarchia szeroka i wysoka.

Każda charakterystyczna grupa zawodowa ma porąbane skrzywienia. Ot u mnie za czasów gimnazjum i liceum np panie nauczycielki szalały, a propozycje składały m.in uczniom poniżej 15 roku życia i sam takową propozycję dostałem.

Wy nie rozróżniacie pojedynczych przypadków krycia pedofili (które się zdarzają w każdej grupie zawodowej) od korporacyjnego sprzeciwiania się prawu.

Od godź. 23 na WP HD jest emitowany omawiany film. Wprawdzie oglądałam go wcześniej w telefonie, ale chciałam jeszcze raz obejrzeć na dużym ekranie. Niestety już dwa razy miałam przerwę w odbiorze.
Będzie emitowany jeszcze jutro o tej samej porze i w niedzielę.

Jessu... Ty dalej nie kumasz różnicy?

Walczą z pedofilią w KK dlatego, że jest to JEDYNA organizacja w Polsce, która świadomie, odgórnie i instytucjonalnie pedofilię w swoich szeregach ukrywa. To tak jabyś się oburzał, że walka z mafią jest bardziej istotna niz walka z panem Zenkiem co okazyjnie kradnie samochody. Inna skala.

Obejrzałam sobie wywiad z Prymasem Polski i kurcze, takiej hipokryzji, głupoty i lawirowania już dawno nie widziałam. Jakby mu wierzyć, to w Kościele nikt nic nie ogląda, internetu nie ma, nie zna się na prawie, jest zaskoczony, że psychologia istnieje, a pedofilia to dla nich totalna zagwozdka Taaa... a świstak siedzi i w sreberka zawija. Dosłownie jak wywiad z jakimś mafiozem, który twierdzi, że jest wyłącznie uczciwym biznesmenem

Kumam różnicę - Kościół ma zorganizowany "system ochrony" pedofilii. Tylko, że to nie jest argument, który załatwia sprawę. Bo jak wyjaśnić fakt, że (i tu powołam się na liczby, wybacz że znowu amerykańskie, ale one są najbardziej jawne) w pierwszej połowie 2002 roku 61 największych kalifornijskich gazet napisało aż 2000 artykułów na temat wykorzystywania seksualnego przez pracowników instytucji katolickich (głównie szkół). W tym samym okresie te same 61 gazet napisało tylko 4 artykuły na temat przypadków wykorzystywania w szkołach, mimo że skalarnie te drugie przewyższają czterokrotnie liczbę wszystkich pracowników katolickich na terenie stanu. Jak widzisz, rozstrzał w podawaniu tego typu informacji jest ogromny i nijak nie da się się go tłumaczyć tym, że "kościół ma zorganizowany system krycia pedofilii. Od 6 do 10% amerykańskich uczniów zostanie w toku nauki ofiarą molestowania w takiej czy innej formie. Gdyby przełożyć to na liczby, daje nam to jakieś 5 do 8 mln osób. jak widzisz nie jest to więc jakiś tam lokalny biznes Pana Zenka. Rozumiem jednak, że media milczą, bo przecież potrzeba walki z czarną mafią jest ważniejsza. Pytanie: dla kogo?

Szczerze? Gdybym został wykorzystany jako dziecko to miałbym w dupie czy to zrobił pedagog, trener, facet w kiecce czy murarz. Wszystkie te przypadki są tak samo obrzydliwe i wszystkie one są osobistymi dramatami. To, że ty sobie porównujesz przypadki molestowania w szkole, do tego, że ktoś tam jeden czy drugi wsadził dziewczynie rękę pod spódniczkę  i za to go przenieśli na wiochę świadczy tylko o twoim braku orientacji w temacie. A czemu masz brak orientacji w temacie? Bo media o tym nie piszą. A czemu media o tym nie piszą? Czemu ten film pojawia się akurat teraz, przed wyborami? To są pytania, które nie trudno mieć z tyłu głowy, gdy się ogląda taki film. Jesteś bystrą dziewczyną i w wielu tematach nieraz się zgadzaliśmy, więc myślę że wiesz.

Jeszcze odnośnie zorganizowanego systemu krycia pedofilii - większość tych i podobnych zarzutów wynika głównie z faktu, że ludzie nie wiedzą jak działa Kościół, nie wiedzą jakie ma procedury, nie wiedzą dlaczego działa tak jak działa i dlaczego działa tak powoli. Tutaj moim zdaniem Pan Sekielski stracił, bo miał świetną okazję do tego, aby te procedury widzowi przybliżyć. Nie zrobił tego, co w moich oczach budzi obawy o obiektywność braci. I to mimo tego, że cały materiał to kawał solidnej dziennikarskiej roboty.  Tak wiem, że episkopat odmówił udziału w tym filmie, ale szczerze? Gdybym wiedział, że wydźwięk tego filmu będzie taki a nie inny (a wiadomo było, bo jego promocja zaczęła się jeszcze na fali popularności Kleru), naprawdę nie dziwię się takiej decyzji hierarchów.

Ogólnie uważam, że, film jako taki wykonał naprawdę sporo porządnej roboty. Moje zdanie w dużej mierze pokrywa się ze zdaniem Łukasza Warzechy, którego wypowiedź pozwolę sobie podlinkować Tak żeby nie było, że jestem tylko na anty

Średniowiecze u nas w tej kwestii pozostaje, Beyond.
Dobrze, ze  tych 10 % dochodów nie trzeba teraz dawać, by ubóstwu mnichów dawnemu zapobiegać.