Wspomnienia z PRL-u - Netkobiety.pl

Wybacz luc ale szlak mnie trafia jak się czepiamy Jaruzela, za trudną decyzję w niejasnej sytuacji - stan wojenny. Dla przypomnienia Armia Czerwona nie musiała wchodzić do Polski - ona już tu była. A co do tego czy Jaruzel mógł czy nie mógł przewidywać.

Moja znajoma była wtedy na studiach w Kijowie. Od 1 grudnia 1981 r. zabrano im wizy, które wydawano na święta (KGB). Przekraczała granicę nielegalnie 10.12.1981 stały tam radzieckie wojska gotowe do wejścia.

Dlatego piszę lekko narozrabiał. Nie wiadomo co by było gdyby.

A typków którzy mordowali (panu Baumanowi można przypisać spokojnie pomocnictwo w licznych zabójstwach żołnierzy wyklętych, a być może i sprawstwo kierownicze) zapraszamy na uniwersytety i robimy z niego wzór dla młodego pokolenia. Z Jaruzela nikt przynajmniej świątka nie robi.

Narozrabiał - bo na prawdę nie chcę oceniać jego decyzji. Co by było jakby wleźli sowieci - ciężko powiedzieć pewnie znacznie większa masakra i znacznie więcej trupów.

Generalnie Jaruzel był zwolennikiem bardziej łagodnego wariantu stanu wojennego - na prawdę szykowano dużo bardziej drastyczny wariant z bombardowaniem Stoczni czy kopalni z powietrza. I żeby była jasność nie twierdzę, że Jaruzel to z dobrego serca taki łagodny dziadzio był. Nie wiem dlaczego wybrał wariant grzeczniejszy - ale wybrał.

Po prostu moim zdaniem mamy za mało danych pozwalających na rzeczywistą ocenę tej postaci. To jak z Gomułką - niewiele osób wie, że rzeczywiście w Grudniu 1970 zezwolił na użycie broni, poprzez strzały w powietrze. Rozkaz dotarł inny - ciekawe dlaczego i kto go zmienił. Obawiam się, że tego się nigdy nie dowiemy, zbyt wiele osób dzisiejszego establishmentu na tym skorzystało, łącznie z takim jednym redaktorem co to za komuny w lochu jako polityczny gnił a wyszedł znacznie przytywszy i dostęp do takiej biblioteki, że na uniwersytetach takiego dostępu nie było i jakoś bez przeszkody korespondował z kulturą.

Póki co po uczelniach go nie obwożą i nie robią autorytetu moralnego i nie pozwalają pouczać w sprawie etyki. A mimo wszystko między Jaruzelem a Baumanem jest bardzo szeroka przepaść. I proszę mi tu nie wyskakiwać z czystką antysemicką w wojsku bo pogonienie funkcjonariuszy bezpieki pod pozorem żydowskiego pochodzenie nie uważam za rzecz złą.

I Snake ma rację towarzysze radziccy nie uprzedzali o wizycie z bratnią pomocą. Wręcz przeciwnie oni do samego końca zapewniali, że nie wejdą. Jaruzel był w Czechosłowacji - dobrze widział jak to wygląda ile tam zapewnień itd., ze ZSRR zachowa neutralność itd. Aż tu nagle rozkaz do wymarszu.

femte to co piszesz u tych ulotkach, normalnie śmiać się chce. Możesz być pewna, że koleżanka od chwili jak jej przynieśli plecak dostała opiekuna. A nie zdjęli jej - a jaki z niej byłby pożytek. Ani przez nią wywrzeć wpływu ani poczynić jakieś ustalenia.

A że ZOMO nie zareagowało - cóż a Ty byś zareagowała, uznali, że jaja sobie robią i nie chcieli się wygłupiać.

Poza tym nie można zapomnieć o jednym, że w strukturach ówczesnego państwa nie funkcjonowali sami zbrodniarze, a przynajmniej nie w latach 80. Na prawdę sporo osób w MO było totalnie zniesmaczonych stanem wojennym i wojowaniem z babami co pod sklepem za gumą do gaci stały. Z drugiej strony również w PRL-owskich strukturach służbę pełniły osoby, które mogą być również dziś wzorem, choćby generał Petelicki.

No i zauważyłaś ciekawą rzecz - operacja Jodła II, znaczy się rozbicie I Solidarności i zorganizowanie z elementu pożądanego II Solidarności, całkowicie kontrolowanej przez KGB.

Ciekawe dlaczego ? Generałowi Jaruzelskiemu można zapewne wiele zarzucić ale to poniekąd dość tragiczna postać. Z jednej strony aparatczyk ale z drugiej żołnierz z krwi i kości co proch wąchał. Wiesz, że wojsko stało za nim murem? Wiesz dlaczego? Bo to był zawsze skromny facet, który nie dawał podwładnym krzywdy zrobić, a przynajmniej ja takie opinie czytałem. Zresztą tak naprawdę zobacz czego ten facet się dorobił na szczycie władzy. Nadal skromny, a rozmowy z nim czyta się i ogląda z intelektualną przyjemnością. Gość w jego wieku jest ciągany po sądach i dopóki zdrowie pozwalało jeździł od rozprawy do rozprawy. Zobacz kto dziś na niego pluje z tzw. elit postsolidarnościowych, dupki co się immunitetem zasłaniają nawet gdy o mandat chodzi, pijaki wrzeszczące - wiesz chamie kim ja jestem? Im dłużej takie NIC oglądam, tym więcej mam sympatii dla klasy pana generała, a jak pisałem jestem osobą, która go kiedyś szczerze nienawidziła.
Ze stanem wojennym jak było naprawdę może nie dowiemy się nigdy. W roku 1980 co potwierdzają różne źródła byliśmy o krok od interwencji Sowietów. Niemcy z NRD aż przebierali nogami żeby wreszcie ktoś zrobił porządek w Polsce. Czechosłowacy też. Sowietom sytuacja w Polsce bardzo się nie podobała ale z tego co można wywnioskować z różnych źródeł woleli aby problem rozwiązali towarzysze polscy sami. Sowieci prowadzili grę z Polakami aby wywrzeć na nich presję. Polacy prowadzili swoją grę z Sowietami. Pamiętaj, że toczyła się cały czas cicha przepychanka w samej partii co do metod rozwiązania problemu z opozycją i to właśnie Jaruzelski był w opcji łagodniejszych rozwiązań. I za to właśnie był krytykowany, że pozwala opozycji na zbyt dużo. To była dość prosta sprawa albo Jaruzelski w końcu załatwi temat albo zrobią to inni towarzysze "polscy". Czym innym jak nie presją na generała były chamsko jawne wizyty oficerów sowieckich, którzy rozpoznawali strategiczne obiekty, badali nastroje w wojsku? Kontrwywiad wyraźnie donosił, że po terenie kraju poruszają się grupy rozpoznawcze sowieckich wojsk. Taka była sowiecka gra. A dwie enerdowskie dywizje stojące w pogotowiu nad granicą w grudniu 1981 r.? A dywizja czechosłowacka grzejąca silniki nad granicą? Bałtyku wypatrywali?

Snake - sytacja w Polsce towarzyszom sowieckim nie tylko się podobała. Oni sami ją przygotowali i przeprowadzili, łącznie ze zwolnieniem Anny Walentynowicz co dało początek Strajkowi i podpisaniu porozumień sierpniowych.

Problem w tym, że troszkę się sytuacja towarzyszom sowieckim wymknęła spod kontroli. Kiedyś niejaki Winogradow powiedział mojej znajomej (rok 1980) - my wam pozwolimy wejść do Wspólnot Europejskich - wy rozmontujecie każdy system.

Natomiast co do Jaruzela - rzeczywiście ma klasę i nie przynajmniej udawał, że nie unika odpowiedzialności.

Snake - jaka elita postsolidarnościowa. Tę elitę postsolidarnościową to robotnicy ze strajków wyganiali, tych wszystkich Kuroniów, Geremków, Mazowieckich - bo wiedzieli czym oni pachną.

Dla przykładu - Geremek przewerbowany agent bezpieki.

Myślę że zaprezentowany tutaj przez Pana Lewskiego pogląd na temat realiów PRL-u dość trafnie (i z dużą doza romantyzmu) odzwierciedla poglądy ludzi młodszej generacji, którzy socjalizmu na własnej skórze nie doświadczyli (lub też byli na tyle mali że nie pamiętają "egzystencjalnego bólu" z życiem w nim związanego).

Trudno jest również przekazać dziś tamte realia, atmosferę, emocje związane z trudnym życiem w totalitarnym systemie. W systemie w którym o wszystkim co dzieje się z człowiekiem decyduje aparat władzy i przemocy państwa totalitarnego.
Jako społeczeństwo byliśmy niczym. Byliśmy traktowani jak niepotrzebne śmieci i pomiatano nami na każdym kroku. W sklepie, u lekarza, na stacji benzynowej, w urzędzie ... wszędzie ... gdziekolwiek był kontakt z drugim człowiekiem ... przedstawicielem władzy ...
To było nie do wytrzymania ... jednak tak niewielu już o tym teraz pamięta ...

Cieszę się że koszmar ten już się skończył.
Chociaż i we mnie sentyment pozostał, bo byliśmy wtedy młodzi, gniewni i pełni marzeń o lepszym świecie :-)

Pozdrawiam
dr Jerzy Tuszyński

P.S. A ci co nadstawiali karku za lepszą Polskę, pewnie się nie spodziewali że ich idealistyczne i bezinteresowne wysiłki i narażanie własnego życia spotka się po latach z tak niepochlebną oceną jaką wielu prezentuje na tym forum.
Zacytuje więc przysłowie chińskie "Ci, co piją wodę, powinni pamiętać o tych, co kopali studnię."

Też na to zwróciłam uwagę

Czy były w historii ludzkości kiedyś takie czasy, że jakiś naród przestał uprawiać seks w wyniku czego wymarł?
Bo z tym mi się kojarzy "zagłada biologiczna"....

Fakt
W stanie wojennym i zaraz po nim, urodziła się w Polsce rekordowa liczba dzieci. Do problemów z energią dołączył kiepski program telewizyjny

Aparat władzy nadal decyduje/kieruje życiem społeczeństwa.
Taka jest jego rola.

Ja raczej żyłam wtedy w "dobrym świecie" i tak TO pamiętam.
Nigdy nie należałam do żadnej partii, a jak uznawałam, że dzieje mi się krzywda, to miałam się do kogo odwołać i prosić o pomoc.
Teraz wielokrotnie czuję się zostawiona sama sobie, w całej tej machinie biurokracji.

Hahaaa....teraz to dopiero w kontakcie "z przedstawicielem władzy" wielokrotnie muszę się 'poużerać', przedstawiać swoje racje, obalać jego argumentację w celu zbycia mnie jako petenta, czy pacjenta.
Za ladą sklepową, za biurkiem, czy w osobie w białym kitlu.... itd. zawsze stoi człowiek......i to od NIEGO zależy, jak traktuje swoją pracę i tych, dla których ją wykonuje. Ale obecnie jest coraz większa tendencja do obstawiania się przepisami, paragrafami, aby w imię prawa załatwiać na NIE. Przedtem wiele spraw załatwianych było po ludzku, teraz na wszystko jest opracowany przepis, który wymyślają i zatwierdzają ludzie władzy, aby lepiej było im rządzić i trzymać w ryzach społeczeństwo.

To takie ogólne moje uwagi w odniesieniu do twojej powyższej wypowiedzi.

Bbasiu, nie mam czasu już cytować, ale podpinam się pod twoje wypowiedzi.

Odświeżam temat, bo właśnie natknęłam się na grafikę, która przypomniała mi dzieciństwo, a że ono przypadało na schyłek PRL-u, to doskonale się w ten temat wpisuje.

Pamiętacie te nasze ówczesne powiedzonka? Swoją drogą jakie to zaskakujące, że nie mieliśmy Internetu, a w całej Polsce dzieciaki mówiły tym samym "językiem" .

            (źródło: serwis bornintheprl.pl)

Te też pamiętam , przy czym w alternatywnej wersji ta druga odzywka brzmiała: daj to był chiński sprzedawca jaj.

Pamiętam to w takiej wersji jak Olinka czyli "daj to był chiński sprzedawca jaj" i jeszcze z dodatkiem "i mieszkał nad rzeką kup se".

Aaaa... Rzeczywiście była druga część tej odzywki, ale u nas brzmiała: "i mieszkał na ulicy kup se" .

Kto z Was miał kultową małpkę?

                   
    (źródło zdjęcia: serwis bornintheprl.pl)

Ja sama takiej małpki nie miałam, ale miały kuzynki i zawsze mnie te maskotki zachwycały . Zresztą nawet dziś uważam, że były ładne.

Haha, zbierało się papierki z gum, kolorowe opakowania zachodnich czekolad, puszki po napojach, opakowania papierosów . Ależ my mieliśmy hobby! :lool:.
Z jedzeniowych atrakcji był jeszcze kolorowy ryż preparowany - pamiętacie?

W Pewexie kupowaliśmy różne rzeczy, ale brat chorował na resoraki, rodzice czasem kupili jakiś ciuch (ja miałam wspomniane przez Ciebie marmurki ), szynkę konserwową, czekolady, alkohol.
Była też tzw. Baltona i tam nabyłam swoją wymarzoną wieżę Hitachi - w tamtym czasie to było nie byle co .

Fa (również mydełka) i Rexona to był mus!

Przypomniały mi się jeszcze gumy kulki - takie zafoliowane, kupowało się cały rządek .

Ha, coś mi świta, ale nie jestem pewna czy myślę o tych samych .

A takie 'piękne' buty pamiętacie?

  (źródło zdjęcia: serwis bornintheprl.pl)

Czeszki można nosić nawet dzisiaj, są naprawdę całkiem przyjemne .
Ja nie miałam, ale mąż ma traumę po tym, jak mu mama sprawiła na zimę Relaxy . Pamiętacie - takie grube, napchane, chyba srebrne?

Cała szkolna chińszczyzna robiła w tamtym czasie furorę. Rzeczy, w porównaniu z naszymi, były nie tylko ładne, przynajmniej jak na tamte czasy, ale też spełniały swoją rolę, bo temperówki temperowały, gumki ścierały, a ołówki miały pełne wkłady, dzięki czemu tak namiętnie nie łamały się, jak te made in PRL . Szkoda tylko, że w wakacje, bo przeważnie wtedy "rzucano towar", trzeba było za nimi stać całymi godzinami .

Tylko plastelina nie zawsze dawała się formować, mam na myśli to "cudo":

                                                       (zdjęcie: serwis bornintheprl.pl)

Podobne figurki przywiozła w drugiej połowie lat 60 siostra mojej babci, która została po wojnie w radzieckiej strefie okupacyjnej, czyli późniejszej NRD.
Z tym, że miały one otworek z boku ust, gdzie wkładało się słomkową imitację papierosa. Takie kadzidełko, które spalało się powoli w sposób przypominający palenie papierosa.

Przeczytalam was jednym tchem. Wspomnienia, prawie pod kazdym wpisem moge siebie odnalezc. Poza tym, ze wszyscy byli rowni. Mialam chlopaka w tamtych czasach jako nastolatka. Jego ojciec byl milicjantem na b. wysokim stanowisku (=kawal sk....syna, ale to inny temat). Poniewaz ja jako mloda dziewczyna klepalam biede, widzialam i nie moglam sie napatrzec, jak tamta rodzina zyje. Mieli w moich oczach luksus i ja zawsze bylam smutna, gdy wracalam do domu. Na szczescie z tej milosci nic nie wyszlo: synus jest dzisiaj obrzydliwym  menelem.

Wiecie czemu nam sie wydaje, ze te czasy byly piekne? bo tesknimy do mlodych lat. Bylismy zdowi, mlodzi, piekni.
Owszem ,byly rzeczy i sprawy, ktore sa/byly nieporownywalnie lepsze niz dzis:  Dzieciaki bawily sie zawsze  na dworze, mialy fantazje co do zabaw, nie jadly tyle slodkiego (przynajmniej ja, bo nie bylo), dzieci i mlodziez nie mialy nadwagi, byly odporniejsze. Buciory zima przemoczone, snieg po kolana, minus 15 a my na sanki. Kaszlalo sie wnieboglosy, babcia dala syropu z cebuli i po krzyku.  Latem plywanie w rzece, koc, kompot w butelce, jajka na twardo, jablka papierowki i caly dzien siedzialo sie nad rzeka. Nikt nie smarowal nas filtrami, ja latem bylam czarna jak murzyn. Jakos nikt sie nie bal, ze sie w rwacym Bobrze potopimy.
Ale bylo i wiele rzeczy zlych.  Ale nie bede o nich pisac. To maja byc ladne wspomnienia.
Tylko ze nie powinno sie tego czasu gloryfikowac, pisac, ze bylo lepiej. PRL to chory ustroj i to nie podlega (dla mnie) dyskusji.

O, jeszcze mi się przypomniało: gumy do żucia w kształcie i wyglądzie papierosów
I takie cukierki - groszki (albo śmietankowe,albo czekoladowe - teraz już nie mogę sobie przypomnieć) w okrągłym, plastikowym pudełku z dziurką z boku pokrywki ( to jakaś końcówka lat siedemdziesiątych, bo wspomnienie bardzo mętne )
A "sekrety"? Czyli dziura w ziemi, w środku kwiatki, na wierzchu szkło z szyby (które też zawsze było łatwo znaleźć), przysypane to ziemią i pokazywane w tajemnicy koleżankom

Też to pamiętam. Czasem trzeba było się jednak natrudzić żeby to znaleźć (jak się dobrze ukryło).
Tylko u mnie nazywały się inaczej, jednak nijak nie mogę sobie przypomnieć jak

Tez bylam dzieckiem, ale jakos u mnie w domu sporo sie mowilo o tym, co dzieje sie w kraju, nawet przypominam sobie hasla wolnosciowe wiszące w kuchni typu - "Solidarnosc zwycięzy", zawieszone przez tatę, tak sie wsumie zastanawiam teraz, czemu w kuchni.. inna rzecz, ze ta wolnosc wcale potem nie wygladała tak dobrze, jak sobie to wyobrazano.

Pamiętam niepokój jak mój ojciec szedł do pracy, a matka próbowała go namówić, by nie szedł, bo będą strajkować, nie wiadomo co się zdarzy. Nie pamiętam samego stanu wojennego, nawet tego słynnego teleranka, ale pamiętam niepokój, jakieś przerażenie.

A co do samego PRL - kupowanie co się uda, co się trafi. I tak, mieliśmy długi czas dwie pralki - jedna w łazience, którą używaliśmy (Wiatka się chyba nazywała), a druga w tekturze, czekała na jakiegoś chętnego. Pamiętam też jak mój ojciec "kupował" samochód, chyba z 10 razy "już był w ogródku, już witał się z gąską"... a to ktoś miał priorytet, a to inflacja, a to... no ale kiedyś udało się .

Strajki, stan wojenny - to pamiętam doskonale, ja tego tylko po prostu nie rozumiałam. Pisząc, że dorośli przy nas nie rozmawiali o tym, co się działo, miałam na myśli to wszystko, czego na co dzień nie doświadczałam i nie stykałam się z tym bezpośrednio, czyli brak wolności jednostki, te wszystkie prześladowania, prowokacje, uciszanie, zamykanie w więzieniach tych, którzy byli dla władzy niewygodni, niesprawiedliwe wyroki sądowe i tak dalej. Pewne rzeczy obserwowałam oczami dziecka i na tym moja świadomość komunizmu się kończyła.

A skoro już o stanie wojennym i strajkach mowa, to na którejś z wcześniejszych stron (wątek jest już stary, więc jeśli coś jeszcze powtórzę, to przepraszam, ale nie chce mi się przez całość przedzierać) opisywałam, jak czołgi jechały ulicami miasta, a dzieci radośnie machając rękami krzyczały do żołnierzy "Niech żyje wojsko polskie!". Ze słowami, że kiedyś zrozumiem, tata zawiózł mnie, żeby mi z bezpiecznej odległości pokazać strajkujących na kopalniach "Moszczenica" i "Manifest Lipcowy" górników, potem polała się tam krew. Sam też strajkował. Pamiętam doskonale, kiedy ktoś przywiózł go do domu, żeby wziął jakieś jedzenie, kilka drobiazgów, był w ubraniu roboczym i górniczym kasku na głowie, a wychodząc z domu żegnał się w taki wyjątkowo przejmujący sposób, zszedł na dół, odwrócił się, a my wraz z bratem i mamą machaliśmy mu z okien naszego mieszkania na czwartym piętrze komunistycznego mrówkowca. Czułam, że dzieje się coś bardzo niedobrego, ale zupełnie tego nie rozumiałam. Potem już tylko za tatą bardzo tęskniłam. O północy w Sylwestra 1981/82 jakieś wojskowe pojazdy jeździły pod blokami i reflektorami świeciły po oknach sprawdzając czy ktoś przypadkiem nie łamie zakazu zgromadzeń. Jakiś czas później mieliśmy też w domu rewizję. Było już ciemno, kiedy dwóch milicjantów w mundurach przyszło z nakazem przeszukania mieszkania. Oficjalnie nie chcieli powiedzieć jaki był tego powód, ale kiedy skończyli czynności, a przetrzepali dokładnie wszystko, nieoficjalnie powiedzieli tacie, że był donos, że mamy w domu dolary (przypomnę, że było to wówczas zakazane), duże ilości alkoholu i coś tam jeszcze, czego nie pamiętam - wszystko było oczywiście totalną bzdurą. Przypuszczam zresztą, że chodziło o znalezienie jakiegoś dodatkowego pretekstu, bo w związku z tym, że tata pracował w dozorze górniczym, to za strajki odpowiedzialny był jakby z automatu.

W każdym razie, wracając do początku posta, pomimo tego, co się wokół mnie działo, ja czułam się bezpieczna, bo dla mnie mój ojciec był mężczyzną przez duże 'M' - wiedziałam, że cokolwiek się stanie, to nas ochroni. Dziecinna to naiwność, ale w tamtym czasie naprawdę głęboko w to wierzyłam.

Pamiętam kartki na cukier, kolejki a potem granatowe zeszyty do szkoły i kredki w żółtym kartoniku z misiem na okładce.
Piórnik miałam chiński,  jak gdzieś się pojawił w sklepie. Kiedyś chińskie rzeczy były cenione, a dziś mówi się,  że to tandeta.

Oczywiscie wymiana była my kartki na alkoholi papierosy , wymienialismy na cukierki i kawe .
ale mimo wszystko ludzie w tamtych czasach byli zyczliwsi
a nie tak jak dzis jeden drugiemu wilkiem .
pomoc sasiedzka tez była a teraz to tylko patrza jak na kogos doniesc

tyle ile ludzi tyle wersji .
u nas było kino na wolnym powietrzu w wakacje .
jak ludzie szli do kina siadali w ławkach i na białym duzym ekranie ogladana najpierw kronika a potem film .
komary gryzły , a nieraz zlał deszcz ale fajnie było jak szło sie cała paczka do kina .
a dzis nawet kina nie ma bo sie nie opłaca

tez zbierałam kartki pocztowe .
i opakowania po czekoladach .

Zapomniałam o opakowaniach po czekoladach. Też zbierałam, potem po szkole wymienialiśmy się nimi.

Pankracego pamiętam. I "Misia z okienka", choć "kultowego" odcinka nie widziałam
I oczywiście Gąska Balbina

Najswiezsza historia czesto jest przeklamywana, bo graja jeszcze emocje ludzi, ktore w danych wydarzeniach uczestniczyli i w jakis sposob maja wplyw na sposob przekazu, - tak jak my (nasze pokolenie) uczylismy sie w szkole np. o II wojnie swiatowej - tez wtedy wg historii agresor byl tylko jeden - 1 wrzesnia. A o ataku ze wschodu - cicho sza. Dopiero potem jest to "prstowane"

Cholewcia, a tego akurat nie pamietam

elzbieta, moja kolezanka z lawki zbierala opakowania po czekoladach - to byl towar naprawde deficytowy