Znajomość cyklu to dla kobiety znajomość własnej fizjologii. Obserwując zmiany zachodzące w swoim organizmie, kobieta może przewidzieć kiedy będzie dla niej najdogodniejszy moment by zajść w ciążę, ale również kiedy można jej uniknąć.
Sygnały wysyłane przez organizm mogą również skłonić kobietę do wizyty u lekarza, gdy będzie podejrzewać, że dzieje się coś złego (choroba) czy nadzwyczajnego (ciąża).
Większość procesów fizjologicznych występujących w organizmie człowieka ma charakter cykliczny, podobnie jak wiele zjawisk w przyrodzie, które cyklicznie powtarzają się w określonym czasie. Podlegają temu także zmiany w organizmie kobiety, a zwłaszcza jej procesy związane z rozrodczością. W okresie rozrodczym, który zaczyna się menarche, czyli pierwszą miesiączką, a kończy menopauzą, czyli ostatnią miesiączką, w organizmie kobiety zachodzą procesy związane z dojrzewaniem komórki jajowej, jajeczkowaniem (owulacją), czynnością ciałka żółtego oraz zmiany w błonie śluzowej macicy regulowane przez układ hormonalny. Powtarzają się one stale i obejmują pewien okres czasu, który nazywamy cyklem miesiączkowym. Przygotowują one w każdym cyklu organizm kobiety do macierzyństwa.
Cykl to okres czasu od wystąpienia miesiączki do pojawienia się następnej. Czyli pierwszy dzień okresu jest pierwszym dniem cyklu. Przyjęty książkowy idealny cykl wynosi 28 dni. W praktyce oczywiście rzadko kiedy tak bywa i zazwyczaj cykle trwają 25-35 dni (tylko 15% kobiet ma 28-dniowe cykle miesiączkowe.). Niewielkie regularności cyklu często występują u kobiet zupełnie zdrowych, a długość cykli prawie nigdy nie jest idealnie równa, ponieważ wiele czynników zewnętrznych może wpłynąć na długość cyklu (np. choroba, silny stres, podróż i związana z nią zmiana klimatu i inne).
Rzecz jasna cykl kobiety to nie tylko czas pomiędzy jedną miesiączką a drugą. W czasie tego miesiąca w organizmie kobiety następują liczne procesy umożliwiające nam zajście w ciążę.
Poszczególne etapy cyklu:
- miesiączka (pierwszy dzień = początek cyklu)
- dni względnie niepłodne
- dni płodne, w czasie których występuje owulacja
- dni niepłodne
- miesiączka, czyli początek kolejnego cyklu.
A oto szczegóły:
- miesiączka (pierwszy dzień = początek cyklu) Faza krwawienia miesiączkowego: Trwa 3 ? 6 dni. W czasie jej trwania złuszcza się błona śluzowa macicy i w postaci krwi miesięcznej wydostaje się na zewnątrz. Pierwsza w życiu miesiączka występuje najczęściej między 11 a 16 rokiem życia (średnio 12,7 lat), ostatnia może wystąpić po 45 roku życia (średnio 51,4 lat).
WAŻNE! Dla większości kobiet jest to okres niepłodności, jednak w przypadku krótkich cykli, już w tej fazie może pojawić się śluz płodny, który umożliwi plemnikom przeżycie w drogach rodnych kobiety do momentu owulacji.
- dni względnie niepłodne ? Faza pęcherzykowa: W czasie fazy pęcherzykowej zwanej też fazą folikularną lub fazą wzrastania następuje odnowa i wzrost błony śluzowej macicy, która przygotowuje się do przyjęcia komórki jajowej jeśli ta podczas owulacji zostanie zapłodniona. Faza ta charakteryzuje się różną długością, nawet u tej samej kobiety. Zwykle trwa 9 ? 11 dni. W jajniku, pod wpływem hormonów, zaczyna dojrzewać kilka pęcherzyków. Ostatecznie tylko jeden z nich, zwany pęcherzykiem dominującym, rozwija się w pełni, reszta natomiast zanika. Głównymi hormonami oddziałującymi na organizm kobiety w tej fazie są estrogeny. Błona śluzowa macicy reaguje na estrogeny stopniowo powiększając swoją grubość (jest to tzw. faza wzrostowa). W tym samym czasie podstawowa temperatura ciała jest niższa. Wraz ze wzrostem poziomu estrogenów rozpoczyna się u ciebie okres płodności. Obserwujesz zmianę śluzu szyjkowego na bardziej rozciągliwy, masz poczucie mokrości. Jeżeli miałaś stosunki w tej fazie, plemniki mogą przeżyć w śluzie płodnym aż do owulacji.
- dni płodne, w czasie których występuje owulacja ? Faza owulacyjna: W trakcie tej fazy komórka jajowa zostaje uwolniona z jajnika do jajowodu. Dzieje się to zwykle 10 ? 16 dni przed końcem cyklu miesiączkowego, co ważne, niekoniecznie 14. dnia cyklu. Komórka jajowa może być zapłodniona w przeciągu 12 godzin od jajeczkowania. Jeśli do tego nie dojdzie, po 24 godzinach obumiera i rozpoczyna się dla kobiety okres niepłodny.
- dni niepłodne - Faza lutealna - trwa zwykle 10 ? 16 dni. Dla danej kobiety jej długość jest stała. Głównym hormonem działającym na twój organizm w tej fazie jest progesteron. Powoduje on dalsze wzrastanie i rozpulchnianie błony śluzowej macicy, przygotowując ją do implantacji, czyli zagnieżdżenia się zapłodnionej wcześniej komórki jajowej. Jeśli do zagnieżdżenia nie dojdzie, błona śluzowa zaczyna się złuszczać, wchodząc w fazę krwawienia miesiączkowego. Faza lutealna jest dla kobiety okresem niepłodnym. W czasie jej trwania często pojawiają się objawy tzw. zespołu napięcia przedmiesiączkowego. Wartości temperatury w poszczególnych fazach są różne u różnych kobiet, jednak zawsze gdy następuje owulacja, temperatura w drugiej fazie cyklu wzrasta w stosunku do temperatury z pierwszej fazy o ok. 0,5 °C.