Na stronie Kancelarii Prawniczej Chakkour i Wspólnicy znalazłam tekst zawierający wiele informacji, które mogą Cię, In_ko, zainteresować.
"Czy można nagrywać bez uprzedzenia?
W dobie powszechnej dostępności i możliwości wykorzystania telefonów komórkowych jako rejestratorów obrazu i dźwięku, często spotyka się sytuacje, w których dla ewentualnych celów dowodowych, osoba uczestnicząca w pewnym zdarzeniu chce utrwalić jego przebieg w formie cyfrowej. Nagrywający często nie jest pewny co do tego, czy nagrywana osoba uczestnicząca w rejestrowanym zdarzeniu musi wyrazić zgodę na nagrywanie.
Na wstępie należy odróżnić dwie okoliczności dotyczące cyfrowego zapisu danego zdarzenia, w którym uczestniczą osoby trzecie. Prawo polskie stawia zupełnie inne wymagania w stosunku do samego nagrywania i do nagrywania wraz z późniejszym udostępnieniem takiego materiału lub wykorzystaniem go w innym sposób.
Zgodnie z powszechnie obowiązującym prawem, nie jest zabroniona sama rejestracja danego zdarzenia przez osobę w niej uczestniczącą. Odnosi się to zarówno do rejestracji głosu podczas rozmowy pomiędzy dwiema osobami, jak i do nagrywania filmów czy robienia zdjęć. Co do zasady, na samo wykonywanie zdjęć czy nagrywanie filmu nie jest wymagana zgoda osoby nagrywanej.
Należy jednakże odróżnić sytuację, w której dana osoba nagrywa rozmowę lub zdarzenie, w którym bierze udział, od sytuacji, gdy za pomocą podstępu (podsłuch w telefonie, ukryta kamera) utrwala się przekazywanie wiadomości nieprzeznaczonej dla podsłuchującego. W takiej sytuacji, zgodnie z dyspozycją art. 267 Kodeksu karnego osoba stosująca środki podsłuchu lub nagrywania wizji, może zostać uznana za winną popełnienia czynu zabronionego. Poza sankcją karną, nagrywający bez zgody czyjąś rozmowę lub otwierający cudzą korespondencję może ponieść odpowiedzialność odszkodowawczą z tytułu naruszenia dóbr osobistych osoby nagrywanej.
Prawo polskie restrykcyjnie podchodzi również do kwestii późniejszego wykorzystania materiału nagranego zarówno w bezprawny jak i zgodny z prawem sposób, bez zgody nagrywanego. W tej sytuacji mogą nastąpić trojakie skutki natury prawnej dla osoby wykorzystującej taki materiał.
Po pierwsze, w sytuacji, gdy autor nagrania rozpowszechnia czy udostępnia dane nagranie osobom trzecim bez zgody nagrywanego działa z naruszeniem przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Przepisy ustawy chronią wizerunek, a także głos osoby nagrywanej w ten sposób, iż wymagają uzyskania od osoby nagrywającej zgody nagrywanego na rozpowszechnianie nagrania z jego udziałem. W razie rozpowszechnienia materiału audio lub wideo bez zgody osoby biorącej udział w materiale, nagrywający naraża się na skierowanie wobec niego roszczenia o naruszenie praw pokrewnych do prawa autorskiego i poza nakazem zaprzestania naruszeń, może być zobowiązany do wypłaty odszkodowania oraz zadośćuczynienia za doznaną przez osobę nagrywaną krzywdę.
Po drugie nagrywający, nawet jeżeli samo nagranie przeprowadzone jest za zgodą osoby nagrywanej, może ponieść konsekwencje prawnokarne w sytuacji, gdy bez zgody uczestnika aktu seksualnego, rozpowszechnia on takie nagranie publicznie. W takiej sytuacji, poza sankcją karną, osoba rozpowszechniająca taki materiał może mieć wytoczone przeciwko niej powództwo odszkodowawcze oraz o zadośćuczynienie za doznaną krzywdę, jak w przypadku powyższym.
Trzecią sytuacją, w której nagrywający, a raczej używający nagrania przeprowadzonego bez zgody osoby nagrywanej, może spotkać się z negatywnymi konsekwencjami swoich działań jest sytuacja, gdy chce on takie nagranie wykorzystać jako dowód w postępowaniu sądowym. Różnie przedstawia się tu sytuacja w odniesieniu do postępowania cywilnego i karnego.
Dość powszechną praktyką w sprawach m.in. o rozwód jest wykorzystywanie nagrań rozmów małżonków, które stanowić mają o wyłącznej winie jednego z nich w rozkładzie pożycia pomiędzy nimi. Należy jednak bardzo uważnie podchodzić do tego typu środków dowodowych. Przede wszystkim osoba nagrywająca w podstępny sposób drugą stronę postępowania może zostać uznana za naruszającą tzw. zasady współżycia społecznego, gdy nagrany uprzednio materiał wykorzystuje przed sądem jako dowód w sprawie. W takiej sytuacji sąd orzekający powinien pominąć dowód uzyskany w ten sposób przy wydawaniu orzeczenia.
Jeśli chodzi o wykorzystanie nagrania audio lub wideo bez zgody osoby nagrywanej, to przepisy postępowania karnego nie ograniczają możliwości wykorzystywania tego typu środków dowodowych. Do oceny sądu pozostanie ustalenie, czy dowód ten należy uznać za wiarygodny i czy powinno się na jego podstawie wydać stosowne orzeczenie. Należy jednakże podkreślić, iż coraz częściej dochodzą do głosu teoretycy prawa, którzy stwierdzają, iż dowód uzyskany bezprawnie przez organy ścigania może być uznany za niemożliwy do wykorzystania przed sądem, z uwagi na prawa obywateli wyznaczone przez przepisy Konstytucji RP, stanowiące iż organy państwa działają jedynie na podstawie i w granicach prawa. Coraz częściej widać przedmiotową tendencję również w wyrokach sądowych, dlatego też należy bardzo ostrożnie podchodzić do prób wykorzystywania materiałów dowodowych otrzymanych w sposób niezgodny z prawem.
Reasumując, samo nagrywanie osoby trzeciej, bez jej zgody, nie jest zabronione przez prawo powszechnie obowiązujące na terenie RP. Bezprawne jednak może okazać się wykorzystywanie, a w szczególności rozpowszechnianie takiego materiału w przypadku braku zgody na takie działania ze strony osoby nagranej."
(autor: Tomasz Niewiadomski - radca prawny, Piotr Metera - aplikant adwokacki)